Sản phẩm Nón Lá xã Quảng Hải (Tx.Ba Đồn)

Thương hiệu nón Ba Đồn một thời nức tiếng khắp trong Nam, ngoài Bắc. Trong đó, người dân vùng Bắc Trung Bộ ít ai không biết tới câu thành ngữ “Nón đẹp Ba Đồn, gái xinh Đức Thọ”. Dù thăng trầm với thời gian, nghề làm nón lá ở xã Quảng Hải, thị xã Ba Đồn (Quảng Bình) vẫn giữ được không khí của làng nghề làm nón lá gìn giữ nghề truyền thống của ông cha để lại và giữ gìn cho thế hệ mai sau. Đến xã Quảng Hải (TX.Ba Đồn) không khó để bắt gặp hình ảnh trong nhà, ngoài sân, các mẹ, các chị, các cô và cả các em nhỏ đang thoăn thoắt làm nón lá. Người rập nón, người làm vành, người may nón, tiếng nói cười rộn rã làng trên, xóm dưới. Làng nghề nón lá Vân Lôi, xã Quảng Hải là một trong 4 làng nghề nón lá truyền thống có lịch sử lâu đời nhất trên địa bàn TX. Ba Đồn. Từ bao đời nay, người dân nơi đây vẫn luôn giữ nghề làm nón lá thủ công, vừa để tăng thêm thu nhập trong lúc nông nhàn, vừa nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống mà ông cha để lại. Năm 2010, làng nón lá Vân Lôi (xã Quảng Hải) được chính thức công nhận là làng nghề của tỉnh. Năm 2020, cơ sở sản xuất và thu mua nón lá được thành lập do chị Phan Thị Thúy, thôn Vân Trung làm chủ, sau 2 năm đi vào hoạt động đến nay cơ sở đã phát huy hiệu quả với những đổi mới trong sản xuất, thu mua nón lá. Hiện sản phẩm nón lá được sản xuất từ cơ sở sản xuất và thu mua nón lá Quảng Hải và đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Chị Phan Thị Thúy, chủ cơ sở sản xuất và thu mua nón lá Quảng Hải chia sẻ: “Để nhiều người biết đến thương hiệu nón lá Quảng Hải, tôi cùng với các chị em trong Tổ hợp tác phải cố gắng làm cẩn thận và tỉ mỉ hơn, phải làm sao để những chiếc nón mình làm ra có độ bền cao, đẹp và sắc sảo. Hiện cơ sở sản xuất và thu mua nón lá Quảng Hải có hơn 15 thành viên, nhờ sự tỉ mỉ, khéo léo và đặt chất lượng lên hàng đầu, nên những chiếc nón lá được sản xuất tại đây được người tiêu dùng cả nước ưa chuộng tạo thu nhập và giúp ổn định cuộc sống của người dân nơi đây”. Theo thống kê, toàn xã Quảng Hải hiện có trên 600 hộ gia đình với hơn 1.500 lao động làm nón lá. Với giá bán hiện nay mỗi chiếc nón lá thêu ren may được tại xã Quảng Hải giá từ 150.000- 200.000 đồng, mỗi năm toàn xã thu trên 6 tỷ đồng. Đây là nguồn thu nhập giúp nhiều hộ dân của xã vươn lên thoát nghèo. Không chỉ giữ gìn nghề nón lá, xã Quảng Hải đã xây dựng được thương hiệu riêng cho sản phẩm, được UBND thị xã công nhận là sản phẩm 3 sao và đang tiến tới xây dựng sản phẩm OCOP cấp tỉnh......

Sản phẩm Nón Lá Quảng Hải đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao

Chủ tịch UBND TX. Ba Đồn, ông Đoàn Minh Thọ chia sẻ: “Việc duy trì, gìn giữ các làng nghề không chỉ góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho lao động nông thôn mà còn góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của từng địa phương. Để nghề làm nón lá phát triển bền vững, sản phẩm có cơ hội tiếp cận những thị trường tiềm năng mới, UBND thị xã đã và đang có những chính sách khuyến khích người dân giữ gìn và phát huy nghề truyền thống, nhất là nghề làm nón lá, đẩy mạnh việc quảng bá thương hiệu nón lá của địa phương, tìm đầu ra ổn định, mở các lớp dạy nghề để thu hút nhiều người dân tham gia sản xuất để giúp nâng cao đời sống, giảm nghèo bền vững cho người dân nơi đây”.

Ông Nguyễn Minh Hới, PCT.UBND xã Quảng Hải tâm sự: "Nón lá Quảng Hải là nghề truyền thống có từ xưa đến nay của xã, đây không phải là nghề chính nhưng lại cho thu nhập cao, giúp nhiều hộ dân thoát nghèo bền vững. Để giữ gìn nghề hiện có, xã Quảng Hải đã ban hành kế hoạch xây dựng chương trình “mỗi xã một sản phẩm”, chọn nón lá Quảng Hải để tham dự OCOP cấp tỉnh". Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Khánh, Trưởng phòng Kinh tế thị xã Ba Đồn chia sẻ: “Thực hiện chương trình mỗi xã một sản phẩm, trong năm 2023, thị xã Ba Đồn có 08 sản phẩm tham gia đánh giá, xếp hạng gồm: Chả bò Hồng Dân; Dưa lưới Thành Đức; Dưa lưới Quảng Phúc; Rượu Sim Linh Giang; Rượu Trắng Linh Giang; Bánh đa nướng Quảng Lộc; Nón lá Công nghiệp Thành Sơn; Nước chấm Giam hạm và 03 sản phẩm nâng sao gồm: Ruốc Nhân Thọ; Nước mắm Nhân Thọ; Gạo hữu cơ sông Gianh. Theo đó, các sản phẩm được đề nghị công nhận sản phẩm OCOP lần này đều có xu hướng phát triển tốt, có khả năng cạnh tranh trên thị trường và khẳng định đặc trưng sản phẩm của quê hương Ba Đồn. Để đạt được mục tiêu đó, UBND thị xã đã chỉ đạo xã Quảng Hải tập trung xây dựng kế hoạch, hoàn thiện hồ sơ để xây dựng thương hiệu cho nón lá của xã. Đây cũng là tiêu chí để xã Quảng Hải về đích NTM nâng cao".

Ông Cao Xuân Ngọc, Chủ tịch UBND xã Quảng Hải tâm sự: “Để giữ nghề truyền thống của địa phương, hiện xã Quảng Hải đã chỉ đạo các tổ chức, đoàn thể trong xã tăng cường công tác tuyên truyền về ý nghĩa, giá trị của nghề truyền thống của quê hương. Đặc biệt, đối với hội viên các Hội như Phụ Nữ, Nông dân là nhân tố chính để duy trì và lưu truyền nghề làm nón lá, qua đó vừa giữ được nghề vừa tăng thu nhập cho người dân trong xã. Điều mà người dân làng nón ở Quảng Hải mong muốn nhất hiện nay đó là sản phẩm có đầu ra ổn định. Người dân có thêm nhiều chính sách, cách làm… Để hỗ trợ người làm nón lá giữ nghề, cũng là giữ nét văn hóa truyền thống của làng nghề nón lá của địa phương. Năm 2023, xã Quảng Hải đã chọn sản phẩm nón lá truyền thống để tham gia Chương trình OCOP với mục tiêu được công nhận là sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Đây đang là hướng đi mới phù hợp để Quảng Hải gìn giữ làng nghề truyền thống cũng như quảng bá sản phẩm của địa phương...”.

Sản phẩm rượu Linh Giang xã Quảng Hải (Tx.Ba Đồn)

Ngoài sản phẩm Nón lá Quảng Hải đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao thì địa phương còn có sản phẩm rượu Linh Giang mang đặc trưng riêng biệt của địa phương nơi đây. Được đồng chí Phó chủ tịch UBND xã Quảng Hải, Nguyễn Minh Hới dẫn chúng tôi tôi đến thăm mô hình cơ sở sản xuất rượu Linh Giang là sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Anh Cao Minh Châu là chủ cơ sở sản xuất rượu Linh Giang xã Quảng Hải tâm sự: “Bản thân tôi sinh ra và lớn lên tại mảnh đất nằm giữa dòng sông Gianh hiền hòa ở thôn Vân Trung xã Quảng Hải, tôi nhận thấy diện tích và cánh đồng lúa 100 ha, và nguồn nhiên liệu ngâm đa dạng, phong phú, bản thân tôi đã bắt tay vào sản xuất rượu và đầu tư các trang thiết bị máy móc hiện đại, học hỏi những kinh nghiệm từ các cơ sở sản xuất của các tỉnh phía Nam để về áp dụng quy trình sản xuất ra sản phẩm rượu Linh Giang. Hiện nay cơ sở sản xuất rượu với 3 dòng sản phẩm rượu chính đó là rượu trắng, rượu sim, rượu lúa nếp đồng đồng; Trong đó có 2 sản phẩm rượu đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao, hiện tại cơ sở sản xuất đã và đang phấn đấu công nhận thêm sản phẩm rượu lúa nếp đồng đồng đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Sản phẩm rượu Linh Giang được ưu chuộng ra với thị trường trong cả nước đặc biệt là thị trường Miền Trung và các nhà hàng,..”.

Sản phẩm rượu Linh Giang đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, cơ sở sản xuất có đầy đủ các trang thiết bị máy móc khử trùng hiện đại hệ thống máy lọc loại bỏ độc tố giúp mang lại sự đảm bảo an toàn chất lượng đến với người tiêu dùng khẳng định được chỗ đứng trên thị trường trong cả nước. Hiện tại cơ sở sản xuất rượu Linh Giang có 3 công nhân làm việc thường xuyên và có khoảng 30 công nhân làm việc sản xuất theo thời vụ; ngoài sản phẩm rượu chính ra còn có sản phẩm phụ là bã rượu cung cấp cho 20 hộ chăn nuôi lợn trên địa bàn nhằm nâng cao đời sống của các hộ gia đình và giúp giảm nghèo bền vững. Cơ sở sản xuất rượu Linh Giang bắt đầu đi vào hoạt động vào năm 2022 cho đến nay cơ sở sản xuất rượu Linh Giang thu nhập hàng năm đạt tầm 700 triệu đồng. Để sản phẩm Rượu Linh Giang là một loại rượu uy tín, tin cậy tại Ba Đồn nói chung và quê hương xã Quảng Hải nói riêng nhằm khẳng định được thương hiệu rượu Linh Giang mang bản sắc riêng ra với bạn bè và du khách gần xa.